45. "Π138 διαδρομές"

Ένα μικρό βίντεο με κοσμήματα και αντικείμενα από την έκθεση στου αφηγητή "Π138 διαδρομές" η οποία φιλοξενείται στον χώρο του πωλητηρίου του Μουσείου Μπενάκη στα πλαίσια του κύκλου εκθέσεων "Αναζητήσεις στην ύλη". http://www.benaki.gr/index.asp?id=202020001&sid=1283&cat=0&lang=gr

Akis Goumas P138 exhibition from Akis Goumas on Vimeo.

44.Έκθεση στο πωλητήριο του μουσείου Μπενάκη

         Ο Αφηγητής αυτό το χρονικό διάστημα γύρισε στον πραγματικό χρόνο για να ετοιμάσει την     έκθεσή του και μετά θα συνεχίσει το ταξίδι .Η έκθεση θα γίνει στο πωλητήριο του μουσείου Μπενάκη στην Πειραιώς.

43.Το χαμένο κερί.

 Τα καλούπια είχαν στεγνώσει πλέον και ο τεχνίτης τα τοποθέτησε στην άκρη της φωτιάς , να ζεσταθούν καλά. Έτσι θα έλιωνε το κερί  του μοντέλου που βρισκόταν μέσα στο καλούπι  και έπειτα θα μπορούσαν να το αδειάσουν. Σύντομα, από το άνοιγμα του καλουπιού άρχισε να βγαίνει λίγος ατμός από το λυωμένο κερί. Αυτό ήταν και το σημάδι που περίμενε ο τεχνίτης. Με μία μακριά χάλκινη λαβίδα έπιασε το  πρώτο καλούπι το έβγαλε από τη φωτιά και με γρήγορες κινήσεις άδειασε το λιωμένο κερί μέσα σε ένα κεραμικό κύπελλο. Από τη διαδικασία αυτή πήρε αργότερα το όνομά της και η συγκεκριμένη τεχνική: "χύτευση του  χαμένου κεριού" ("lost wax casting").

 Στη συνέχεια τοποθετούσε τα άδεια καλούπια όρθια στην άκρη της φωτιάς, να ψήνονται σιγά -σιγά, ώστε να προετοιμαστούν για να δεχτούν το λιωμένο μέταλλο και να αντέξουν την υψηλή του θερμοκρασία.

42 Το στέγνωμα των καλουπιών και το φυσερό

  Το πλάσιμο των καλουπιών ολοκληρώθηκε. Μετά τα τοποθέτησαν έξω από το εργαστήρι, για όσο είχε ήλιο, και την άλλη μέρα θα τα έβαζαν δίπλα στη φωτιά, να στεγνώσουν σιγά σιγά στη μάζα τους.

  Από το πρωί ο βοηθός ξεκίνησε την φωτιά, με λεπτά κλαράκια στην αρχή, μετά πρόσθεσε τα πιο χοντρά ξύλα για να κάνει κάρβουνα. Κατά το μεσημέρι τοποθέτησαν τα καλούπια σε μικρή απόσταση γύρω από την φωτιά. Στην μία πλευρά της εστίας τοποθέτησαν τα δύο φυσερά, φτιαγμένα από κεραμικό κοίλο σκεύος σκεπασμένο με δέρμα*. Το δέρμα δεν ήταν τεντωμένο ώστε να σχηματίζει χαμηλό κώνο πάνω από το κεραμικό. Στην κορυφή του δέρματος ήταν δεμένη σφιχτά η άκρη ενός κλαριού. Τραβώντας ο τεχνίτης το κλαρί προς τα πάνω, γέμιζε το ασκό με αέρα και πιέζοντας το ρυθμικά προς τα κάτω τον φύσαγε μέσα από τον σωλήνα προς τη φωτιά και την δυνάμωνε.Τα φυσερά ήταν δύο, όταν το ένα γέμιζε αέρα το άλλο τον φύσαγε. Ο σωστός ρυθμός εκείνου που δούλευε στη φωτιά, ρύθμιζε τη δύναμη και την θερμοκρασία της .

*Preliminary results from an experimental study of perforated copper-smelting shaft furnaces from Chrysokamino (eastern Crete).M. Catapodis ,Oli Pryce and Y. Bassiakos.

41.Ο κηρός, υλικό για την δημιουργία των προτύπων.

Ο Αφηγητής επέστρεψε στο εργαστήριο του κάμπου για να παρακολουθήσει τους τεχνίτες που προετοίμαζαν το χυτήριο του αργύρου. Είχαν ετοιμάσει τον πηλό με το τριμμένο κάρβουνο και τα ξερά, λεπτοκομμένα άχυρα. Τον είχαν ζυμώσει καλά ώστε να μην έχει μέσα του εγκλωβισμένο αέρα και τον είχαν σκεπάσει με βρεγμένο ύφασμα για να μην στεγνώσει. Όταν ο αφηγητής έφτασε τους είδε να πλάθουν στα χέρια τους ένα μαλακό υλικό με κίτρινο-καφέ χρώμα, το οποίο έφτιαχναν σε λεπτά, μακρόστενα κορδόνια, διαφορετικού μήκους το κάθε ένα.
 Του εξήγησαν ότι το υλικό αυτό το έφτιαχναν οι μέλισσες στις φωλιές τους και το ονόμαζαν κηρό. Είχε πολλές εφαρμογές στην καθημερινή ζωή των κατοίκων και μία από αυτές ήταν και η δημιουργία προτύπων για το χυτήριο.
 Τα κορδόνια από τον κηρό είτε τα άφηναν έτσι, είτε τα γύριζαν γύρω από το δάκτυλό τους και τα έκαναν κρίκους.

 Στη συνέχεια, έπαιρναν κομμάτια από τον δουλεμένο πηλό και έκτιζαν το κέρινο πρότυπο με τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτεται παντού από αυτόν. Τη  διαδικασία αυτή την επανέλαβαν σε άλλες δύο στρώσεις μέχρι να αποκτήσει το καλούπι πάχος και να αντέξει στη φωτιά. Στο πάνω μέρος του καλουπιού άφηναν ένα κωνικό στόμιο - άνοιγμα που θα  λειτουργούσε σαν αγωγός. Από εκεί θα έφευγε το λιωμένο κερί και στο επόμενο στάδιο θα χυνόταν μέσα του το ρευστό μέταλλο.

40 Το αποτέλεσμα της διαδικασίας

         Το φύλλο αλουμινίου ,το κλαρί του κέδρου και το χάλκινο σύρμα ,μεταμορφώθηκαν με τη βοήθεια της φωτιάς , των σφυριών ,των αμονιών και του αφηγητή σε ένα χρηστικό αντικείμενο.

39.Επιστροφή για λίγο στον πραγματικό χρόνο

Ο Αφηγητής επέστρεψε για λίγο στον πραγματικό χρόνο για να περιγράψει σχεδιαστικά τα διάφορα κατασκευαστικά στάδια από τα οποία χρειάζεται να περάσει ένα αντικείμενο μέχρι να ολοκληρωθεί.

Στάδιο 1: Αρχίζει με τα υλικά του: ένα φύλλο αλουμινίου πάχους 3-4 mm, ένα ξερό κλαρί κέδρου και λίγο χοντρό χάλκινο σύρμα.

Στάδιο  2: Σφίγγει το μέταλλο με τσιμπίδα, γιατί είναι καυτό από την φωτιά και το κτυπά με βαρύ ξύλινο ή λαστιχένιο σφυρί, μέσα στην κοιλότητα ενός ξύλινου κορμού. Με αυτόν τον τρόπο δίνει στο μέταλλο ένα αρχικό, κοίλο σχήμα.

 

Στάδιο 3: Σφυρηλατεί το αντικείμενο, από την εξωτερική του επιφάνεια, πάνω σε μεταλλικά αμόνια ώστε να στρώσει τυχόν ανωμαλίες από τις αρχικές σφυριές και του δίνει το επιθυμητό σχήμα.

Στάδιο 4: Καθαρίζει το κλαρί του κέδρου, κόβει ότι δεν του χρειάζεται και το λειαίνει. Αποφασίζει για το τελικό σχήμα που θα δώσει στη λαβή, την κόβει και δημιουργεί την υποδοχή για να εφαρμόσουν καλά τα δύο κομμάτια. Έπειτα τα κολλά και ανοίγει την τρύπα για την καβίλια που θα τα σφίξει. Όταν η κόλλα στεγνώσει, δίνει στο ξύλο το επιθυμητό χρώμα και το σταθεροποιεί με φυσικά βερνίκια, κερί και λαδοκέρι.

Στάδιο 5: Το σχήμα και οι διαστάσεις της ξύλινης λαβής δίνουν και το τελικό σχήμα του αντικειμένου. Έτσι διαμορφώνει με τη σφυρηλάτηση το μέταλλο για να δεχτεί και να αγκαλιάσει το ξύλο.

 

Στάδιο 6: Από το χοντρό χάλκινο σύρμα φτιάχνει στη μέγκενη τις καβίλιες που θα χρησιμοποιηθούν για τη σύνδεση της λαβής με το μέταλλο .

 

Στάδιο 7: Τέλος μελετά την εφαρμογή του ξύλου πάνω στις θέσεις  που έχουν δημιουργηθεί στο μέταλλο και κάνει τις κατάλληλες διορθώσεις. Ολοκληρώνει το έργο του ενώνοντας τα δύο μέρη με τις καβίλιες. Η διαδικασία αυτή θέλει προσοχή για να μην τραυματιστεί το ξύλο ή το μέταλλο από τα κτυπήματα του σφυριού.