Σάββατο 10 Μαρτίου 2012

11.Απο τον κρουστήρα στη σφύρα


Στο χρονικό διάστημα που ορίζεται σαν περίοδος μετάβασης (από την εποχή δηλαδή που τα εργαλεία ήταν λίθινα έως την εποχή που τα κατασκεύαζαν από χαλκό, 3200-2700 περίπου π.Χ), οι τεχνίτες είχαν στη διάθεσή τους μια μεγάλη ομάδα εξελιγμένων λίθινων εργαλείων. Αρκετά από αυτά δάνεισαν το σχήμα τους σε νέα, φτιαγμένα από χαλκό. Η κροκάλα έγινε χάλκινη σφύρα, ο πέλεκυς χάλκινη σμίλη, η λεπίδα οψιανού μαχαίρι και η λίθινη αιχμή έγινε χάλκινη.
 Το πιο χρησιμοποιημένο εργαλείο από την Παλαιολιθική εποχή ήταν η κροκάλα, κυρίως η ποταμίσια, φυσικά λειασμένη από το νερό και με σχήμα που να επιτρέπει το εύκολο πιάσιμό της.



εικ.1

 Σφιγμένη στην παλάμη του τεχνίτη, δούλευε σαν κρουστήρας (*), είτε για να σπάει και να ανοίγει  καρπούς, είτε για να τούς θρυμματίζει. Χρησίμευε επίσης για την κατασκευή λίθινων εργαλείων, καθώς η κρούση ήταν ο τρόπος λάξευσης επιλεγμένων πετρών από  πυριτόλιθο και χαλαζία. Έτσι κατασκεύαζαν πελέκεις, λεπίδες, ξέστρα, γλυφίδες, αιχμές κτλ.
 Σημαντική ανακάλυψη των προγενέστερων περιόδων ήταν η χρησιμοποίηση στειλεού για την στήριξη της κροκάλας. Δύο ήταν οι τρόποι στερέωσης: Α. Η πέτρα ήταν στερεωμένη (πιθανώς με λουριά) σε σκαλισμένη εγκοπή στην άκρη του ξύλου ( εικόνα 1) και Β. άνοιγαν  τρύπα πάνω στην πέτρα με τοξωτό τρυπάνι και σφήνωναν την άκρη του ξύλου μέσα της ( εικόνα 2). Αυτή ήταν μία ακόμα ιδιαίτερα εξελιγμένη τεχνική για τις συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Με την ανακάλυψη του στειλεού(*) κατάφεραν επίσης να αυξήσουν την ταχύτητα και την ισχύ της κρούσης του εργαλείου, χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα λιγότερη δύναμη.


εικ.2


* Στειλεός-στειλιάρι: ξύλινη κυλινδρική λαβή σφύρας ( σφυριού)

* Κρουστήρας: λίθινο εργαλείο για την λάξευση των πετρών

("Η λάξευση του λίθου στην Παλαιολιθική εποχή-τεχνικές και σταθερότυποι" Α. Μονδρέα Αγραφιώτη, " Experiments in Egyptian Archaeology-stone working technology" Denys A. Stocks,
"Πειραματική Αρχαιολογία: διάνοιξη οπής σε εργαλεία λειασμένου λίθου" Χ. Ματζάνας )

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου